Wiadomości, Sport, Kultura, Moto 2025-11-04

Bądź na bieżąco

Jak radzić sobie z bólem spowodowanym zwyrodnieniem stawów rąk?

2025-11-04 10:50:12 Art Partnera 717

Zwyrodnienie stawów dłoni to postępująca, przewlekła choroba, która z czasem może powodować sztywność, ból, a nawet ograniczenie ruchomości. Przyczyny tego problemu są złożone i czasami nieuchwytne. Poznaj objawy choroby zwyrodnieniowej stawów i dostępne metody leczenia. Dowiedz się, jak radzić sobie z bólem.

offsite_diky_jakradzicsobiezbolemspowodowanymzwyrodnieniemstawowrak

Czym jest choroba zwyrodnieniowa stawów?

Choroba zwyrodnieniowa stawów (ChZS) – nazywana również osteoartrozą – jest przewlekłym i postępującym schorzeniem, które rozwija się na skutek zaburzenia równowagi między procesami degeneracyjnymi a wytwórczymi w obrębie tkanki podchrzęstnej i chrząstki stawowej. Osłabiona chrząstka staje się coraz mniej elastyczna i traci swoje właściwości. W konsekwencji dochodzi do ścierania powierzchni stawowych, zmian w tkance kostnej pod chrząstką oraz powstawania tzw. wyrośli kostnych (osteofitów) [1].

Czynniki predestynujące do rozwoju choroby zwyrodnieniowej

Choroba zwyrodnieniowa stawów rozwija się stopniowo i rzadko ma jedną, jasno określoną przyczynę. Najczęściej jest wynikiem współdziałania kilku czynników. Do najważniejszych należy wiek – ryzyko rozwoju ChZS wzrasta po 50. roku życia, oraz płeć – kobiety, zwłaszcza po menopauzie, częściej zmagają się ze zmianami zwyrodnieniowymi. Inne czynniki, to m.in. nadwaga i otyłość oraz predyspozycje genetyczne.

Zwyrodnienie stawów rąk – przyczyny

Wyróżnia się dwie postaci choroby [1]: 

• pierwotną, gdy nie da się wskazać jednoznacznej przyczyny (często związana jest z predyspozycjami genetycznymi);

• wtórną, w której źródło problemu jest uchwytne – np. urazy, choroby metaboliczne (cukrzyca, dna moczanowa, otyłość), zaburzenia hormonalne (niedoczynność tarczycy), osteoporoza czy wady wrodzone stawów.

Zwyrodnieniu stawów rąk sprzyjają zarówno pojedyncze złamania czy zwichnięcia, jak i przewlekłe mikrourazy związane z powtarzalnymi czynnościami [2], np. pisaniem na klawiaturze, grą na instrumentach czy wykonywaniem pracy manualnej.

Jakie są objawy choroby zwyrodnieniowej stawów rąk?

Zwyrodnienie stawów rąk rozwija się stopniowo i często przez długi czas jest niemal bezobjawowe. Pierwszymi sygnałami mogą być ból, krótkotrwała sztywność poranna oraz uczucie „zastania” stawów po bezruchu. Charakterystyczne są pogrubienia i zniekształcenia drobnych stawów palców, zwłaszcza międzypaliczkowych i stawu u podstawy kciuka, z tworzeniem się guzków Heberdena i Boucharda. U niektórych osób występuje stan zapalny nasilający ból, a w rzadkich przypadkach mogą pojawić się ubytki kostne i znaczne ograniczenie ruchomości dłoni [2].

Diagnostyka ChZS

Rozpoznanie choroby zwyrodnieniowej stawów rozpoczyna się od wywiadu lekarskiego i badania przedmiotowego. Lekarz zwraca uwagę na wiek, obecność bólu i sztywności stawów. 

Podstawowym badaniem obrazowym jest RTG stawów oraz badanie ultasonograficzne, które pozwala z dużą czułością uwidocznić osteofity. W diagnostyce różnicowej pomocne są badania laboratoryjne, ponieważ w ChZS zwykle nie stwierdza się podwyższonych markerów zapalnych ani autoprzeciwciał. W razie wątpliwości lekarz rodzinny kieruje pacjenta do specjalisty – reumatologa lub ortopedy [3].

Profilaktyka i leczenie choroby zwyrodnieniowej stawów

Choć nie można zatrzymać ChZS, właściwe postępowanie pozwala wyraźnie spowolnić rozwój zmian i złagodzić ich objawy.

Aktywność fizyczna

Jednym z najważniejszych elementów profilaktyki jest ruch. Ćwiczenia wzmacniają mięśnie, poprawiają ruchomość stawów i pomagają utrzymać prawidłową masę ciała. Zalecane są przede wszystkim formy aktywności o niskim stopniu przeciążenia, np. nordic walking, jazda na rowerze czy pływanie.

Ćwiczenia powinny być dostosowane do indywidualnych możliwości – zbyt forsowny wysiłek może pogłębiać dolegliwości. Ważne, aby ich wykonywanie sprawiało też przyjemność, bo wtedy łatwiej będzie utrzymać regularność. 

Niefarmakologiczne metody leczenia i łagodzenia bólu

Duże znaczenie ma rehabilitacja, która obejmuje zarówno ćwiczenia (kinezyterapię), jak i zabiegi fizykoterapeutyczne (m.in. laseroterapia, magnetoterapia, ultradźwięki, krioterapia czy zabiegi cieplne). Pomagają zmniejszać ból i stan zapalny, a także poprawiają ukrwienie tkanek i wspierają ich regenerację.

W wielu przypadkach ulgę przynosi również masaż leczniczy, który rozluźnia napięte mięśnie i zmniejsza sztywność stawów. 

Rehabilitacja bywa uzupełniana o terapię zajęciową czy psychoterapię, ponieważ długotrwały ból i ograniczenia ruchowe mają ogromny wpływ na samopoczucie i jakość życia.

Zaopatrzenie ortopedyczne

Zarówno w profilaktyce, jak i w łagodzeniu dolegliwości ważne jest noszenie wygodnego obuwia oraz dbanie o prawidłową postawę ciała podczas pracy i odpoczynku. Wiele osób z ChZS odczuwa wyraźną poprawę dzięki stosowaniu zaopatrzenia ortopedycznego, takiego jak laski, kule, ortezy czy specjalne wkładki do butów. 

Leczenie farmakologiczne

Farmakoterapia stanowi ważne uzupełnienie leczenia choroby zwyrodnieniowej, zwłaszcza w okresach nasilenia dolegliwości bólowych. Lekiem pierwszego wyboru jest zwykle paracetamol. Gdy nie przynosi ulgi, zalecane są niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLP), np. ibuprofen, diklofenak czy naproksen, a w bardziej zaawansowanych przypadkach lekarz może rozważyć zastosowanie opioidów, takich jak tramadol [1]. Czasami lekarz może zalecić wolno działające leki objawowe, zawierające np. siarczan chondroityny [2].

W miejscowym łagodzeniu bólu stosuje się także preparaty w formie maści i żeli, które zawierają substancje o właściwościach przeciwzapalnych, przeciwbólowych i przeciwobrzękowych [1].

Leczenie operacyjne

Jeśli mimo zastosowania wszystkich metod, osoba z ChZS wciąż zmaga się z dużym bólem, znacznym ograniczeniem sprawności czy deformacjami stawów, lekarz może zaproponować leczenie operacyjne. Może to być np. artroskopia, choć stosowana jest zwykle w wyjątkowych sytuacjach [1].

Artykuł na zlecenie marki Diky.

Źródła

[1] Osiecka, A., Matuszewska-Zbrońska, H., Drzastwa, W. J., Bujak-Rosenbeiger, E., Mizgała, E. (2017). Choroba zwyrodnieniowa stawów w praktyce lekarza rodzinnego. In Annales Academiae Medicae Silesiensis (No. 71, pp. 407-417). Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach. Wydawnictwo Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.

[2] Zimmermann-Górska I., Goncerz G., Szczepański L., Choroba zwyrodnieniowa stawów, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.16.13. [Dostęp online: 03.09.2025]

[3] Wiland, P., Kucharz, E. J., Kuryliszyn-Moskal, A., Mastalerz-Migas, A., Sudoł, K., Jabłoński, R. Algorytm diagnostyczny choroby zwyrodnieniowej stawów rąk–rekomendacje dla lekarzy rodzinnych. Lekarz POZ, 8(2), 99-102.

Kopiowanie materiałów dozwolone pod warunkiem podania źródła: www.super-nowa.pl